Hoe moeilijk kan het zijn? Seksualiteit in je vaste relatie. Je houdt toch van elkaar dus… Was het maar zo simpel en een ‘1+1=2’ verhaal. In de praktijk kan het behoorlijk ingewikkeld zijn en is intimiteit én seksualiteit helemaal niet zo vanzelfsprekend. Het kan zelfs een ‘ding’ zijn in je relatie, wat helemaal niet soepel verloopt. Te veel, te weinig, je kunt je niet geven, je blokkeert als de ander te dichtbij komt of je beleeft het liever in je eentje. Het voelt afgedwongen, koud, kil. Je hebt last van nare ervaringen uit het verleden, je hebt geen zin of het doet gewoon pijn.
We denken dat we de enige zijn die worstelen met seksualiteit. Niets is minder waar.
Eenzaamheid en verdriet als het niet vanzelf gaat
Wat kunnen we worstelen met seksualiteit in onze relatie. Je hebt vaak het idee dat je gevoelens en behoeften niet normaal zijn, je schaamt je ervoor en denkt dat je de enige bent die daarmee worstelt. Niets is minder waar. Heel veel stellen worstelen hier mee. En evenzo vaak is het een lastig onderwerp tussen stellen als seks niet zo beleeft wordt als je had verwacht. Je verlangt ernaar dat het anders wordt en je probeert uit te zoeken waar het door komt. Maar je komt er niet goed uit. En zo worstelen we verder. Vaak in ons eentje omdat de beleving bij beide partners ook nog kan verschillen.
Seksualiteit is niet het belangrijkste
Na verloop van tijd kies je ervoor om seksualiteit te degraderen tot niet belangrijk. Met alle pijn en verdriet tot gevolg. Wel worden we handig in het verzinnen van allerlei smoezen zodat het niet tot echte seks komt. Moe, druk, je hoofd staat er niet naar, de kinderen.. etc. We vertellen onszelf dat intimiteit ook kan zonder seks en dat seksualiteit niet het belangrijkste is in je relatie.
De drempel of de weerstand tegen seks wordt bij de één vaak groter en je weet niet goed hoe je moet omgaan met het verlangen van de ander naar seks. Er komt misschien een moment dat je voelt dat je niet uit kan blijven stellen. Misschien ben je dan bang de ander te verliezen als je nooit toegeeft.
Voorbij gaan aan jezelf
Er is een stemmetje in een verborgen hoekje in je hoofd die zegt dat toegeven aan seks zonder je hart ook liefde kan zijn. Dat je daardoor voorbij gaat aan wat jij voelt en nodig hebt neem je dan voor lief. Natuurlijk kan dat best een keer, dat je eenzijdig geeft vanuit liefde. Maar als we deze concessie vaak doen, dan gaan we voorbij aan iets waarvan we diep van binnen weten dat het mooi, kostbaar en belangrijk is en koppelen we het los van de waarde van onszelf. Juist intimiteit en seksualiteit zijn bij uitstek de plek om je verbonden te voelen met jezelf én met je partner. Maar je neemt genoegen met minder omdat je niet weet hoe het anders kan. Maar het kan anders. Echt waar!
De oplossing ligt een laagje dieper
Het geheim om in de basis verandering te brengen in de intimiteit en seksualiteit ligt een laagje dieper. We graven verder, voorbij de oppervlakkige oplossingen.
Intimiteit en seksualiteit liggen in ons DNA. We worden geboren met behoefte aan intimiteit. Ook seksualiteit is bij onze geboorte al in aanleg aanwezig, alleen zit het nog in de knop en is zijn pracht nog niet te zien. Als we geboren worden hebben we een dringende behoefte aan liefde en nabijheid. Dit noem je symbiose. Anderzijds hebben we behoefte om zelf dingen te bepalen en ons af te scheiden van de ander. Dit is autonomie. Iedereen herkent dit bij kinderen, ook al bij jonge kinderen. Ze hebben een eigen wil. Ik ben twee en ik zeg nee is daar een mooi voorbeeld van. Zowel symbiose als autonomie zijn nodig en belangrijk voor intimiteit en seksualiteit.
De bloemknop van harts-verbonden intimiteit en seksualiteit komt in de loop van de jaren tot bloei
Door een evenwichtige opvoeding leren we als kind hoe symbiose en autonomie in de praktijk werken. Zo leren we te verbinden met anderen op een intieme manier en tegelijk ontwikkelen we een eigen identiteit met gezonde grenzen. De bloemknop van harts-verbonden intimiteit en seksualiteit kan zo in de loop van de jaren helemaal open bloeien.
We maken valse voorstellingen over de liefde
Als je kindertijd minder rooskleurig verloopt, ontstaat er een soort afsplitsing in jezelf. Om de vervelende gevoelens van afwijzing en niet goed genoeg zijn te onderdrukken, maken we valse voorstellingen over wat liefde écht is. Er ontstaat dan een afsplitsing tussen liefde en lust.
Het kan heel goed zijn dat je je kindertijd als goed hebt ervaren. Niets aan de hand zou je denken. Echter loop je er als volwassene tegenaan dat je problemen ervaart in de intimiteit en of seksualiteit. Voorbeelden zijn: je voelt je afhankelijk van je partner. Je voelt je paniekerig worden als je denkt dat je alleen komt te staan of wanneer de ander je afwijst of eventueel zou verlaten. Je vindt het moeilijk om je grenzen aan te geven. Maar de andere kant kan ook. Je merkt dat je bijna alles alleen oplost. Misschien altijd voor anderen zorgt. Je bent altijd sterk en zal nooit om hulp vragen. In de relatie ben je vaak degene die twijfelt. Je hebt vrijheid nodig en kan je snel verstikt voelen. Dit zijn kenmerken die horen bij verlatingsangst en bindingsangst.
Gezonde seksualiteit vraagt om het hebben van een identiteit
Kinderen die opgevoed worden door ouders die flexibel lijken, maar in werkelijkheid heel druk zijn (met anderen), gaan gemakkelijker voorbij aan de behoeften van liefde, nabijheid en autonomie van hun kind. De andere kant kan ook. Opvoeders die juist heel betrokken zijn, maar in werkelijkheid geen vrijheid geven aan het kind om zelf dingen uit te vogelen. Door controle, manipulatie of dominantie in de opvoeding wordt de ontwikkeling van een eigen identiteit belemmert.
Uit verschillende wetenschappelijke onderzoeken blijkt, dat kinderen die een opvoeding kregen waarin de ontwikkeling van de symbiose of de autonomie niet goed is verlopen, angst ontwikkelen. Ze ontwikkelen een zelfde soort angst. Beide zijn bang om zichzelf te zijn. Ze hebben ervaren dat dit niet veilig is. Zo ontwikkel je angst om te dichtbij te komen. Angst om als jezelf op te komen dagen. Hierdoor bewaren ze op een diep niveau, afstand tot de ander. Ze vermijden echte verbinding én verwoorden hun eigen behoeften maar moeilijk. Dit hebben ze simpelweg niet geleerd. Deze angst uit zich in verlatingsangst of bindingsangst. De angst is hetzelfde, de uitingsvorm anders.
Angst in de relatie: verlatingsangst en bindingsangst
Intimiteit, verbondenheid en autonomie horen bij onvoorwaardelijke liefde en harts-verbonden seksualiteit. Dit ervaar je als liefde en lust één zijn. Er is geen angst voor nabijheid en je kan je totaal overgeven aan de ander. Oftewel je houdt je niet in, je houdt niet iets achter en vertrouwt jezelf én de ander. In echte liefde is geen angst.
Het gekke is dat wanneer we die angst om echt dichtbij te komen, hebben ontwikkelt, de behoefte aan liefde en nabijheid een gapend onvervuld gat is. Dit geld voor zowel verlatingsangst als bindingsangst. Daarom kan de behoefte aan intimiteit zónder seks heel groot zijn. Maar net zo goed kun je juist een overmatige behoefte aan seks hebben. In dat geval koppel je seksualiteit los van intimiteit. Het gevoel van dicht bij elkaar zijn als je seks hebt, kan dan voor even het gat in je hart vullen, maar dat is niet blijvend.
Omdat deze behoefte gebaseerd is op angst, kan seksualiteit ook ongezonde vormen aannemen. We zijn dan niet in staat om seks te verbinden met ons hart. Overmatige behoefte aan seks, weinig of geen seks willen, vreemd gaan, seksueel misbruik en pornografie verslaving zijn hier uitingsvormen van.
Verlatingsangst en bindingsangst zoeken elkaar in een relatie altijd op. Dus als de één meer afhankelijk is, en je partner achterna loopt, zal de ander meer behoefte hebben om onafhankelijk te zijn en behoefte hebben aan vrijheid. Verlatingsangst en bindingsangst in één relatie kunnen ook wisselen van pool. Dit komt omdat de basis van de angst hetzelfde is. Als de onafhankelijke partner opeens afhankelijk wordt kan verlatingsangst en bindingsangst bij deze partners in de relatie omdraaien.
Als je single bent kunnen verlatingsangst en bindingsangst ook een grote rol spelen. Het kan zomaar zo zijn dat je nooit aan een relatie toekomt omdat de angst om als jezelf op te komen dagen te spannend is.
Er valt nog veel meer over te zeggen. Dat komt misschien in een andere blog nog. Als je meer wilt weten over verlatingsangst en bindingsangst raad ik je aan om het boek van Hannah Cuppen, Liefdesbang te lezen. Warm aanbevolen
Hoe kun je deze angst in je relatie overwinnen?
Deze angst wordt vaak van generatie op generatie door gegeven, daarom is het zo lastig je vinger erop te leggen. Daarnaast ontkennen en verdringen onze overlevingssystemen deze angst. Heel vaak functioneren we als volwassene heel goed, maar juist in de intimiteit en seksualiteit komt deze angst naar boven.
Als je dit bij jezelf herkent dan is dit misschien wel een uitnodiging voor jou! Een uitnodiging om in de diepere lagen op zoek te gaan naar hoe je weer in verbinding kunt komen met je eigen behoefte aan liefde en nabijheid. Een uitnodiging om jouw eigenheid weer op te graven en nieuw leven in te blazen, zodat je vanuit verlangen en in vrijheid, voorbij de angst, harts-verbonden intimiteit en seksualiteit kunt beleven met de ander. Heb je hier vragen over hoe dit voor jou zou kunnen werken, neem gerust contact op. Ik kijk graag met je mee. Het kan ook dat jullie ontdekken dat verlatingsangst en bindingsangst een thema is wat speelt in jullie relatie. Ook dan zijn jullie van harte welkom. Ik vindt het super mooi om met jullie mee te kijken hoe patronen doorbroken kunnen worden en jullie een harts-verbonden liefde met intimiteit en seksualiteit kunnen vieren.
